VAN FOLTERKAMER NAAR KRINGWINKEL

Gisteren een nieuw stukje in De Standaard, over enkele grijswaarden tussen al dat zwart en wit:

VAN FOLTERKAMER NAAR KRINGWINKEL

Rafiq werkt een maand bij ons. Hij is een verlegen, onzekere man die altijd op zijn hoede is en wiens vertrouwen we nu langzaam lijken te winnen. Zijn vragen worden concreter en hij durft me ook al eens iets persoonlijks toe te vertrouwen. Soms ontwaar je zelfs iets van een vage glimlach op zijn gezicht.

Vandaag vullen we samen de rekken met dvd's aan. De laatste tijd krijgen we meer en meer series binnen. Die zetten we in een vak apart en reeksen waar we meerdere seizoenen van in huis hebben stallen we uit. Deze keer is dat Six Feet Under, Breaking Bad, The Punisher, The Killing.

Ik leg uit hoe hij te weten kan komen welke dvd's het langst in de rekken zitten en vervangen kunnen worden door de verse exemplaren die hij eerder op krassen controleerde, dichtkleefde en van een prijssticker voorzag.

'Ik heb hier veel pijn.' Hij wijst naar de onderkant van zijn rug.

'Heb je daar vaak last van?'

'Ja, en hier heb ik ook veel pijn.' Hij neemt om beurt een pols vast. Legt zijn handen op zijn schouders.

'Zeven maanden hing ik aan kettingen in een gevangenis in Syrië. Van de dokter moet ik nu elke dag oefeningen doen. Is goed. Dankzij die oefeningen gaat het beter. Maar nooit zonder pijn.'

'Zo erg!'

Hij knikt, rustig, beheerst.

'Maar het ergste is dat zij mijn beste vriend hebben gedood. Hij hing naast mij. Ze hebben hem veel pijn gedaan. Ik kon niets doen. Hij schreeuwde het uit, dag na dag, smeekte dat ze er een eind aan zouden maken, maar de bewakers lachten alleen maar en gingen door. Hij huilde en vroeg mij om hulp maar ik kon niets doen. Het was verschrikkelijk. Niemand verdient zoiets. Elke nacht lig ik wakker, hoor ik hem roepen en huilen. Hij was een goeie man. Altijd vraag ik me af: waarom hij en niet ik?'

De films die we uit het rek halen, stoppen we in bananendozen. Veel komedies, actiefilms en thrillers. Een beetje science fiction. Enkele cultfilms. Klassiekers die een Oscar wonnen, een Gouden Palm of Leeuw, een Goya of een César. Niemand die ze wil. Hoeveel keer kun je ook kijken naar dezelfde film die je bovendien om de zoveel weken op een of ander televisiekanaal kunt zien? En dankzij de streamingdiensten hebben veel mensen zelfs geen DVD-speler meer in huis.

'Ik kan niet kijken naar films. Ik kan niet meer… genieten.'

'Welke mensen waren dat? Waarom hebben ze je vriend vermoord?'

'Ik weet het niet. Ik heb het nooit begrepen. Wij zijn maar gewone mensen, wij weten niets. Veel mannen zijn als wij in die gevangenis. Die bewakers zijn slechte mensen, zij weten dat deze mannen onschuldig zijn, maar zij lachen, maken grapjes en gaan door. Een mensenleven is er niets waard.'