maandag 28 november 2016

DJELLZA

Ik was boeken aan het sorteren en trof tussen de stapel een oud kinderboek aan, ‘Welterusten, kleintje, het verhaal van Klaas Vaak’ geïllustreerd door Rien Poortvliet. Het boek was op het eerste zicht in een niet al te beste staat; gekneusde hoeken, de harde kaft die los kwam, allerlei vlekken en gewoonlijk keil ik zo’n exemplaar dan snel de papierbak in want geen mens die dit nog aan zijn kinderen wil geven als je ziet wat voor mooie kinderboeken van uitgeverijen zoals De Eenhoorn of Lemniscaat hier voor geen geld in rekken staan. Maar Rien komt hier net als Klaas niet vaak voorbij en ik bladerde eerst nog even in het boek en keek naar de tekeningen terwijl ik een beslissing nam. Ik ben allesbehalve een fan van Rien Poortvliet maar toch was er iets dat verhinderde dat het boek een laatste vlucht nam, wapperend met de pagina’s. Het ding zag eruit alsof er jarenlang elke dag iemand in gebladerd had; elke pagina was beduimeld, zat vol met kleine deuken en vlekjes en weer opengevouwen ezelsoren en het was me duidelijk dat dit boek iemands toevluchtsoord was geweest, al dan niet tijdens donkere uren. Of misschien zelfs meerdere mensen had vergezeld tijdens hun kindertijd. Kinderen zijn toleranter. Door een tekort aan leesvoer heb ik als tiener eerst de tientallen stationsromannetjes, later de hele collectie streekromans gelezen die mijn moeder spaarde in haar boekenkast, geregeld met gloeiende oren omwille van ontluikende liefdes en jonge boerendochters en misschien wel daardoor dat de lust om te lezen het altijd won op kwaliteit. Maar zelfs het grootste vod las ik met plezier, verslaafd aan letters op papier.

Ik bekeek het boek en vroeg me af hoeveel kinderen in slaap gevallen waren met het verhaal van Klaas Vaak, in hun warme bedjes tussen broers en zussen in een veilig huis, een veilig land, op een veilige wereld. En hoe het dan toch was kunnen gebeuren dat we na verloop van tijd wakker werden in een wereld waarin zwarte piet maar pinda’s bleek bij wat ons werkelijk te wachten stond, met als drieste uitschieters een burgeroorlog die de wereld in een wurggreep zou houden terwijl de aardbol leek te gaan bezwijken onder het gewicht van de zich steeds sneller uitbreidende menselijke parasiet…
Ik dacht aan Djellza en haar familie; af en toe vroeg ik me af hoe het de Mechelse familie uit Kosovo ondertussen verging. De eerste berichtgevingen hadden een aantal van ons het hoofd doen schudden omwille van zo’n barbaars en onbegrijpelijk beleid. Dat hier sinds hun geboorte opgroeiende kinderen als jongvolwassenen teruggestuurd dreigden te worden naar het geboorteland van hun ouders, een land ver weg - al even vreemd voor hen als voor ons – leek eerder iets voor een barbaars, onderontwikkeld regime dan voor het land waar de hoofdstad van Europa is gevestigd.

De onverzettelijkheid waarmee onze staatssecretaris zijn beslissing op radio en tv beargumenteerde, woorden waarin naar de letter van de wet werd verwezen en waaruit alle redelijkheid, elk gevoel van warmte en betrokkenheid verdwenen waren. Een zo letterlijk mogelijke interpretatie, alleen maar zwart en wit. Die mengeling van schaamte en ongeloof waarmee je zijn redeneringen aanhoorde.
En eigenlijk had ik een gat in de lucht willen springen, toen na een periode van stilte het nieuws ons vorig weekend bereikte dat Djellza toch mocht blijven. Maar het was opnieuw kromme logica en gekonkel. ‘De procedure is veranderd’ heette het. Door het vertrek van de ouders was het meisje dat hier al haar leven lang woont, nu een ‘minderjarige vluchteling zonder toezicht’ geworden...

Ik vroeg me af wat me zo moe maakte toen ik het, van het werk naar huis rijdend, aanhoorde. Dat het overgrote deel van onze beleidsmakers ons als debielen blijven behandelen? Dat mensen die vertrouwen op ons rechtssysteem eerst eens goed onderuit moeten gaan? Dat Klaas Vaak ons keer op keer bij de haren het bed uit sleurt net op het moment dat we vredig in slaap dreigen te vallen?

's Anderendaags keilde ik het kinderboek alsnog de papierbak in.

N ROEND TOAFELKE

‘Kringloopwinkel Avelgem, met Rino!’
‘Hallo?’
‘Ja Kringloopwinkel Avelgem, met Rino!’
‘Zitte k ik in de Kringloopwinkel in Avelgem?’
‘Jazeker mevrouw.’
‘Magge k ik ne kée n twuk vroagn?’
‘Tuurlijk mevrouw.’
‘Hebde gij momenteel een roend toafelke stoan?’
‘Bedoelt u een keukentafel mevrouw?’
‘Néen, een roend toafelke.’
‘Een soort salontafel dan?’
‘Néen, geweun een roend toafelke. T is veur iets up te zettn.’
‘Wel we hebben hier een klein tafeltje, maar het is niet rond, het is een achthoek.’
‘Oeioeioei, nen achthoek…’
‘Het is lager dan een gewone tafel, maar hoger dan een salontafel en er zit onderaan nog een bankje. Door die acht hoeken is het bijna rond. Vroeger gebruikten de mensen zo’n tafeltje om de telefoon op te plaatsen.’
‘Wel, dan is t zo’n toafelke da k zoek!’
(stilte)
‘Ja, ik zou ik ne kéer moeten kunnen komen kijken é…’
‘Ja, mevrouw, dat zou het beste zijn.’
(stilte)
‘Wel... (zucht) Ik ga het hier eens vragen, of ze me kunnen brengen.’
‘Zeer goed mevrouw.’
‘Danke é meneer.’
‘Tot ziens mevrouw.’

KOPPUT

En ommedekée ziej t in t recloamebledje stoan
N twuk da j oal zoalange ne kée zoe willn
En tis direct bekloenkn ge goat r hélegans voe goan
Da j blut zyt ka joe echt nie skilln


Kopput!
Zels uj t ny noadig é
Kopput!
Wok oal eej géen geld, ge
Kopput!
Zels oal zit je mè j gat vul skulnn!
Kopput!

K a t joe mè plezier gegeevn ak t geld moetn éen
moa kée zelve sjuuste were n twuk gekocht
t is woa dak t éegluk echt nie noadig éen
moa k zyn t teegn gekomm, kée der nie noa gezocht!

Kopput!
Lukke t nie k goa zelfmoard pleegn!
Kopput!
Miskien dat r n twien miene noend wil koopn?
Kopput!
Wonneer goan z underne kop nu leggn?
Kopput!

Wuk is de zin van t leevn u j nie kunn koopn wuk da j wilt
Wuk ne wéreld oal da w éen zyn skuldn
Miskien verkoope k wuk da k nie echt noadig éen
En moeste k de réste n twoasn kunn léenn...

Kopput!
Wok oal eej t oal gekocht!
Kopput!
Wok oal wit je ny wuk da tis!
Kopput!
Wok oal is t er n brokke of!
Kopput!

Kopput!
Wok oal zy je blut, ge
Kopput!
Zels uj t ny noadig é
Kopput!
Ut nie lukt goa k zelfmoard pleegn!
Kopput!

zaterdag 26 november 2016

IN N OTO

zit jin jne zeetle en speel je t spel 3D
n spel da j goe moe speeln
wan ge kunn oalene moa verliezn


t probleem is da nie iedereen t beseft

nieuwe spelers kunn doa last van een
moa geroutineerd is wok nie goed

ge zyt oaveroal rap by en an
moa de vaste groend oender je voetn
bestoat uut yzder en plastiek

ge léer wel vele over anatomie

SNACHS IN NV PHILIPS ANNO 1996

Triltrommels voarzien van voarroad
d ienkte in d ooge oenn
stikskes controleern en de papiern invulln

Boxn ooverool, ooge in de lucht

Ut de machienn zwéegn omdat t pauze wos
oardn we de radio speeln
We maktn Godfried wys da Raymond nie
'Ik ben god niet' moa 'Ik ben Godfried' zoeng

W an te doene mè de langpoatmuggn
die de weg kwyt woarn en over de groend skéerdn
en de mottn die deur d oopn stoande ruutn
noa t licht vloogn en verskoeperden
an uuze bureaulampe

Roend ten viern snachs verkrampte uus lyf
en kréegn we n bittere smoake in uuzne moend

De belle gieng drie kéern:
néeste kee ut de pauze begoste
n twidde kée ut nog drie minuutn wos
en n derde kée woarn we wéeroal bezig

U we in t weekend moestn werkn
woarn we héel n oavnd oengerust
toet dat achter n twéen wos snachs -
doarachter wistn we da we nietn mistn

De chef kwam snuchns toe mè kléen oogskes
oal wryvnd in zyn andn en voa dat n twuk zei
kéek n éest noa de getalln die we gedroaid an

Ut de minsn vroegn 'wuk doeje gieder doa éegluk?'
zeijn we da we ne n oop stikkn kréegn
die we moestn toope steekn
en ut de chef snuchns de prieze instak
en n tilleviesje speelde nie moestn w erbegunn

En nu en ton wos t er n twie
die da geloofde

BOEKEWIENKLE

Ka der nog van hoard, moa ka t nog noais gezien
N twien die up ne veugelverskrikker gelykt
Za nog eur slapkléed an en doarover
n rinneveste en oede sloffn an eur voetn
Eur oar wos de doasteke voe ne koffeur
Eur oogn branddn twées deur myn vel


T wos roend n elvn in de voarnoene

'Ik wete nie mée wuk da k moete doen
wuk da k moete zeggn,
kee oal zoavele gezeid' zei ze gejoagd
'en nu zyn myn woordn up...
Eest eur broere, ton eurne vint en nu eur kiend;
wuk kuj ton als moedre nog zeggn...'

Ze wos nog géen minute binn

'Da joenkske is tenn, en k zoe willn elpn
moa k wete nie oe', ze kéek ne kée roend,
'en k peisde: miskien mè ne boek, nie voe sebiet
moa voe achter n ende...
Der moet toch ne boek zyn tussn oal die boekn,
toch éne boek die kan elpn...'

STOFFLUK OVERSKOT

Uk myne kop legge
myn knien nie mée knikkn
myn voetn nie mée speeln
myn oogn nie mée droaien
myne buuk nie mée grolt
uk myn and voe nietn mée ommedroaie


ton meug je my versnyn

Nie da k peize da j
n twuk zoe kunn recupereern:
myn oogn zyn tenn
myn oarn versleetn
myn leevre deran
myn erte oal n poar kéern gelymd

En ollemoale zoa toai
lik n skoezole

Moa ne bouillon
moe j der toch
van kunn van trekkn

DJINN

'Moe t joe nie antrekkn,
zy moa gerust,
oales komm goed'

siste t pientje
da k oopn trokke,

'Ssssstttt'

ZE PEIZN AN JOE

K stoenn an de kassa en myn neuze jukte.
Da wil n twuk zeggn peisde k, moa k kost r nie up komm.
K kéeke voa my en der stoenn drie madams, oale drie up ne gezegende leeftyd en tegoare up boane. Elk mè grysde of witte permenante. Mekoars tuug an t keurn binst da z under kléengeld begostn te sorteern.
'Myn neuze jukt' zeie k.
'Ze peizn an joe!' riepn der twée, zoa zere of telln.
'De beuter goat ofsloan' zei de derde.

MOCHT HET EESN ZOVERRE KOMM


Ge moeste n poar kommisjn doen
en k wiste da j binn een n eure
were tuus gienk zyn

Moa k stelde my voarn da j weg wos
voe ooltyd n t voelde zoa echt
da k moeste vichtn teegn de troann

En k hoopte oalene moa da
mocht ut éesn echt zoaverre komm
da j up nen dag zoe weg zyn voe ooltyd

da k my ton eevn gemakkeluk
voarn gienk kunn stelln da j up kommisje wos
en were tuus wos binn n eure



ALS HET OOIT ZOVER KOMT

Je moest enkele boodschappen doen
en ik wist dat je over een uurtje
opnieuw thuis zou zijn

Maar ik stelde me voor dat je weg was
voor altijd en het voelde zo echt
dat ik moest vechten tegen de tranen

En ik hoopte alleen maar dat
mocht het ooit echt zover komen
dat je op een dag zou weg zijn voor altijd

ik mij dan even gemakkelijk
voor zou kunnen stellen dat je boodschappen deed
en weer thuis was over een uurtje