maandag 16 november 2015

ZEETLE

‘Goa je joene boaj of doen téh’ zeg meetre.
‘Joak’ zegge k, ‘zoa warme dat t ier is!’
‘Joat, en pertank, de stoave brann ny.’ Meetre skud eur ooft.
Neevnst my stoat r n groate, groaatemoagre vrouwe, kweet ny oe da ze noemt, moa doaves zei ze da ze de neegntig gepasseerd is.
‘Eénneneegntig?’ vroege k, moa ze zei: ‘Ba nink gy, de neegntig gepasseerd.’
Nu stoa ze noa meetre te kykn.
Meetre, woa da t r wok géne gram teveele an angt, vuufnneegntig is, en in eurne zeetle zit. Ze skuuft héekn mè eurne n éne voet over de groend in een ritme, rapper dan da van de muziek dat uut n kléen radiootje achter my komt. Néene Vlamske schlager achter n andern.
De vrouwe stoat pieleboet rechte en oed eur loaprekske goe vaste mé eur twée knokig andn.
‘We zyn biekan oavége novembre en de stoavn brann ny’ zeg meetre en ze skud nog ne kée mè eur ooft.
‘Héel de wéreld is verdroaid’ zeg de vrouwe. ‘T were is verdroaid, de nateure is verdroaid, de béestn zyn verdroaid en de minsn zyn verdroaid.’
‘Da s myne noedste zeune’ zeg me voadre.
‘T is géen woa wi!’ roep my meetre.
‘Moa moedre toch’ zeg me voadre, z n stemme klienkt stildre en hoard dat n moe is.
Meetre kykt lik of da ze d r nu echt nytn mée van verstoat.
‘Aja’ zeg de vrouwe binst da ze knikknd kykt noa my.
Ton zeg ze teegn myn meetre: ‘Moa gy kun te minsn nog loopn zoender rek.’
‘Joah, né moedre?’ zeg my voadre die em erpakt, en teegn my: ‘Ze lopt toet tenn de gank en were zoender stok of gelyk wuk en ge moe moakn da j mee zyt wi!’
‘Woarom lop je zoa rap?’ vroage k an meetre.
‘Ze kykt noa eurne voet die spasties weg en wére goat en ze zeg:
‘K zitte zoa géern in myne zeetle.’

BUSMINS: THE DIARREE SESSIONS

 

Als je Wetteren vanaf de snelweg binnen rijdt, lijkt het alsof je de wereld achter je laat. Tenminste, dat was wat wij ervaarden.
We moesten die avond met Busmins spelen in ‘’t Gedacht’, een bruine kroeg op de markt.
Het was de eerste keer dat we ons buiten de West-Vlaamse taalgrenzen riskeerden. Het was ook de eerste keer dat we in een café stonden. Op straat, in zaaltjes, op festivalletjes en pleintjes maar nog niet eerder in een kroeg. Het verbaasde ons toen het tot ons doordrong. Twee premières dus.

Het was een stralende zondag, en met zestien graden veel te warm voor de eerste november; wie naar het kerkhof moet, wil kunnen schuilen in dikke jassen.
We hadden het materiaal ingeladen - die buffetpiano is lichamelijk toch altijd alles kortsluiten en het onderste uit de kan halen om dat met z’n tweeën in de Transit te krijgen - maar voor de rest valt zo’n Busminsverhuis best mee. We reden Wetteren dus iets na zestien uur binnen en de gps loodste ons tot op de markt. ‘‘t Gedacht’ bleek een fijne, bruine kroeg waar J.J. Cale ons welkom heette. Die goeie, ouwe J.J.: als een koppige grootvader waar de houtkachel altijd brandt en de koffie heet is - ondertussen helaas niet meer onder ons, maar nog steeds een helder schijnende ster aan mijn hemel.
De bijeengesprokkelde muziek die we hier tot we weer vertrokken zouden horen was geen toeval: de uitbaatster, Isabel - ondanks haar jonge leeftijd een echte mama voor de klanten - weet perfect waar ze mee bezig is. Zo beschikt het cafeetje over een mooi assortiment bieren, en al kun je er niet eten, je mag er gerust je picknick nuttigen. Daarnaast is er een hoekje met toebehoren (servietjes, prikkertjes...) waar degenen die hun eigen borrelhapjes wensen mee te brengen, vrij gebruik van mogen maken. Je kunt alleen maar gecharmeerd worden door de warme, ongedwongen sfeer die hier heerst.

We mochten ons in de hoek tegenover de toog installeren, zodat we links en rechts zicht hadden op de bezoekers. Maar daar resideerden nu enkele vaste klanten dus moesten we eventjes afwachten. Ik nam eerst een koffie, en toen een streekbiertje dat me aanbevolen werd. Thomas nipte van een ‘Poes’ en was meteen zat. Ik ken niemand die zo snel dronken maar ook opnieuw nuchter wordt. De alcohol stijgt meteen naar zijn hoofd; z’n ogen gaan trager open en dicht, hij wankelt een beetje en naast verwarde opmerkingen herhaalt hij de hele tijd dat hij zat is, maar dan is de verwerking al volop bezig. Een halfuur later is ie alweer de oude. Kan hij opnieuw beginnen. Om jaloers op te worden.

Er zat een vreemde spanning op mijn buik. Het was al enkele dagen dat er iets rommelde in Rommelgem. Maar nu ging er ook pijn mee gepaard. Misschien van de zenuwen dacht ik. We begonnen uit te laden. Zetten alles aan de inkom klaar om toe te kunnen slaan zodra het gezelschap de zaak verliet. Ik merkte dat ze het schouwspel heerlijk vonden en nog een glas bestelden.
Maar we hadden alle tijd en een half uur later konden we opstellen. We sjouwden alles naar binnen. Een jongeman die aan de toog zat, Maarten, stak spontaan een handje toe. Ik voelde me steeds misselijker worden; dat was me nog niet eerder voor een optreden overkomen. Misschien van de honger dacht ik, want na het ontbijt had ik niets meer gegeten.


Het was half zeven toen we de markt verkenden. De zaak die Isabel aanbevolen had, zag Thomas niet echt zitten vanwege het grote aanbod. Dat lijkt misschien vreemd, maar als je zoals wij beiden in de horeca gewerkt hebt, weet je dat een ruime keuze en verse gerechten zelden samen gaan. Maar om de een of andere reden kon een korte of lange kaart me vandaag niets schelen.
We kwamen bij een eetcafé, een sober interieur en een eetkaart voor de deur - nog iets te uitgebreid naar Thomas’ zin, maar we konden niet langer treuzelen en op goed geluk stapten we binnen. Toen pas zagen we het grote scherm waarop een voetbalmatch werd uitgezonden. We gingen er zover mogelijk vandaan zitten, namen beiden een frisdrank en bestelden de wok met rijst en kip. Ik nam nog wat notities voor mijn bindteksten terwijl Thomas op zoek ging naar iets leesbaars. De barman stak hem een ‘’t Pallieterke’ in de handen. Met een veelbetekenende blik ging Thomas weer zitten, zweeg maar ik zag hem de hele tijd het hoofd schudden terwijl hij in het krantje las.
Er stak veel look en ajuin in de wok, en bij elke hap twijfelde ik of het me nu goed of kwaad deed, maar uiteindelijk voelde ik me iets beter.

Terug in ‘t Gedacht kleedde ik me in de bergruimte achteraan om, maar moest tussendoor twee keer naar het toilet hollen met buikloop. Ondertussen liep het cafeetje vol. Om kwart na acht begonnen we eraan. De mensen hadden er zin in, waren uitgelaten, er was interactie en er werd veel gelachen. Ik had gevreesd dat niemand mijn teksten ging begrijpen, maar de lachsalvo’s om de tussen de regels verscholen grapjes stelden me gerust. We waren beiden in vorm en we gingen voluit. Maar de pauze kwam niets te vroeg...

Allerlei mensen kwamen een praatje slaan. We maakten onder meer kennis met Mark, Fiels en Bert. Toen de huisfotografe het in de namiddag liet afweten, hoorde ik hoe Maarten aan Isabel aanbood om foto’s te nemen. Later die avond zei hij dat het de eerste keer was dat hij dit deed, en dat hij meer dan tweehonderd foto's genomen had, ‘en ik denk dat er wel enkele goeie tussen zullen zitten’. Toen ik hem erop wees dat hij een aantal van die foto’s over enkele dagen op de Busmins' pagina op Facebook zou terugvinden, zei hij dat hij niet op Facebook zat.
‘Ik verkies echte contacten met mensen.’
Een bijzondere jongen, die Maarten.

Na het tweede deel sloten we af met enkele bisnummers. Hartelijke mensen daar in ‘t Gedacht in Wetteren. Eerst genoten we nog wat na, en toen begonnen we weer in te laden. Terwijl de spanning van me afviel, kwam de misselijkheid weer op. Ik kreeg het koud en mijn gewrichten voelden pijnlijk aan. De moed zakte in mijn schoenen. Veel mensen wilden een praatje slaan, dus ik vermande mezelf maar ik mocht er niet aan denken dat we nog terug moesten rijden. Op weg naar huis zat ik verkleumd in de wagen, ook al stond de verwarming op drie, en had nog steeds de smaak van look en ajuin in mijn mond.
Ik wist toen nog niet wat me die nacht en de komende dagen te wachten stond. Onze wc pot trouwens ook niet.

Maar in elk geval een dikke merci, Isabel van Café ‘t Gedacht, voor de invitatie en de hartelijke ontvangst, Maarten voor de bereidwillige samenwerking en de mooie foto’s die we spoedig zullen plaatsen, en aan allen die er die avond waren. We weten nu dat we ons met een gerust hart ook buiten West-Vlaanderen kunnen begeven!

T SKILDE NYTN

T ée ny vele geskild
Miskien n poar lichtjoarn
Of mé moeite een secoende
Miskien ne druppel up ne dreuple


T skilde verzekers moar een oar
Een Marcelleke, ne wulne frak
Nint, t skilde echt ny vele
T skilde éegluk bykan nytn

Moa ge weunde in n andre stroate
Ge weunde in ne n andre wyk
In een geméente ier n bitje vodre
In een of ander boeregat

Ge weunde in n andre streke
In t stad, of n twoasn in t vrimde
Alliez, skilde nytn of ka j gekend
Moa ge weunde up n andre planeete

MUUZENISS

De katte an we geboenn an t bedde

In nof speeldn d eksn
en in t uus spookte t


Achter de voalske wand
gebeurde der n woenderboarlukke
vermenigvuldigienge

Traplienge die verméesde
mé de minuute

We stoakn wc-papier
in uus oarn en trokkn t loakn
over uus ooft

By doage wos de katte
mé géen stokkn
wakker te kriegn

WUK GOAN ZE ZEGGN?

Wuk goan ze peizn?
Wuk goan ze zeggn?

Oed joe moa léege 
Oed joe moa stille
Ge kunn moa zien
da j zwiegt wi
Ge kunn moa zien
da j joe muule oed
Doe moa geweune
Doe moa normoal

Wuk goan ze zeggn?
Wuk goan ze peizn?

Oald joen andn uut joen beuzn
Doet diene grijns van joen smoel
Wuk weetje gy doavan?
Wuk weetje gy van gelyk wuk?
Eej wok ne kée n twuk geleezn?
Eej wok ne kée n twuk g hoord?
Doe moa geweune
Doe moa normoal

Wuk goan ze peizn?
Wuk goan ze zeggn?

Kom moa oalier
Bluuft doa moa of
Ge moe joe ny moein wi
Trek moa j ne kop in
Ge moe joe muule oenn
ut de groate minsn klappn
Doe moa geweune
Doe moa normoal

Wuk goan ze zeggn?
Wuk goan ze peizn?

GROETN!

Nieverst n twuk oovre da we met n oedste vliegre
van Bangladesh Airlines woarn meegevloogn,
van Brussel noa Barcelona nota bene,
en da s oalemoale roend uus mé under oogn toe
teegn Allah bezig woarn,
‘U we nu nere stortn’ zeie k, ‘ton zyn we wieder
d éenigste ier die mé ne kortn broek noa n eemle’,
ge gaf my mé ne djok mé j n elletuute -
up ne vliegre woare gy oalsan veel serieuzre
T interieur a n t wuk weg van uuzne living, lange geleen
in myne n oederlukn t uus:
versleetn meubels en rustiek behang,
de knusse geborgnheid van de joarn tjeevntig
woadeure da k - curieus genoeg -
n bitje méer up myn gemak zoate


Nieverst n twuk oovre de skuddienge
en bokkienge up die vliegre,
en da uuze koffers ton ny mée woarn
(Da we ze noais mée giengn wére zien
kostn we nog ny weetn)
En dat uus ootél overboekt wos, eej da nu nog geweetn!
Moa noa da t skynt gebeurt da dikknst
Achter n héel ende in diene taxi mé ne smérig
in z n spegeltje kieknde ex-Joegoesloaf
woadeure da t éegluk n bitje up n ontvoerienge gléek,
kwoam we in éenigste ootél van de kéetn
woa da z airco addn (en da ny in t centrum lag)
Moa wiender peinsdn da we de wiend die we voeldn
éegluk te dankn an da gat t middn de ruute

Nieverst n twuk over die vichtparty up de Ramblas;
twée oans die de jukte uut mekoars vuustn
joagdn deur kort doffe kloppn up te vangn
mé bloeroa skarrekoppn
Binst die wandelinge stoptn we an n wienkeltje
en zoenn uut pure gewente n postkoarte noar uuszelvn
(we zyn doamée gestopt; we zenn nu n mailtje)
Snoavens oatn we in t restorang van t ootél,
we woarn versleetn van te tjooln
en zoagn t ny mée zittn voe nog verre te loopn,
en zoatn ton elkevrans toet sneukns tieluk up de pot

En toen da t geld uut uus kluuze weg wos,
vrée roar, da wos doa nog noais gebeurd zei n z an t lokét,
a we d r genoeg van - drie doagn Barcelona,
da s echt te lange - uuze reize wos tenn
en we wilden oalene nog noa r uus
We zei n dat r n twie van trap gevoaln wos
en z ne nekke gebrookn a binst da t uus wos ofgebrand
en mochtn ne vliegre vroegre pakkn en we bedankten God,
en voe de zekerheid wok Allah
binst da we wére vloogn -
uuzne gordle goe vastegemakt -
mé Bangladesh Airlines
(Da diene vliegre up da moment bekend stoend
voe de langst vliegnde vliegre ter wéreld
en twée weekn loatr voe veiligheidsreedn
voe oalsan an de groend zoe stoan,
(zoagn we n véertn doagn loatr in n rupportoage)
da kostn we ton nog ny weetn)

Néen, nietn doa r oovre

Geweune moa n oendergoande zunne,
wéerkatst in woatr en mé n poar bergn in de verte
en oalachtre ‘GROETN!’ en doaroendre uuze noamn,
up da kartje da ne moand loatr in de busse zat