vrijdag 29 juli 2016

MEESTRE MERLEVEDE

K passeerde deur Zarrn platse
en k zoage méestre Merlevede loopn

Up slag moeste k peizn oe da k
by em in t éeste stuudjoar gezeetn a
k koste my moeiluk concentreern
oalsan droamn en noa buutn an t kykn
oe da t n ton mè zyn latte
up myne lessenoare sloeg
of mè ne bordewisser sméet


T wos zoadoanig normoal
da myn moeder snoavns riep
(za my hoard moa nog nie gezien)
'sloa éest ne kée t kryt uut joene boai
voa da j binn komt!'

Méestre Merlevede, geen woord
zei t ne te vele, vele zei t ne nie tout court
die uus snuchns kwam oaln mè t notobuus
en snoavns were noar uus voerde
achternoa bezien ne héel geweune mins
misschien wel de geweunstn da k oais
voa my in de klasse ée zien stoan

Ne béer van ne vint, scherp en mè
ne ferme bus oar, zoa zwort lik ne mérle
héel zyn leevn skoolméestre gewist

Miskien wel doamee da k zoa moeste kykn
uk em doa zoage loopn; n bitje verdikt
wit, grysde en zoa kléene dat n wos

en héel oalene

LETTERLUK

'Ort' zeg ze, 'je zeg da oalene moa voe in je gat te weunn...!'
'Wuk?!' zegge k, 'k meuge der nie an peizn!'
'Moa...' zeg ze, 'ge moe da nie zoa letterluk pakkn!'

MERCI

De goote liep lans de meur
van n atelier noa beneen
en van doa in de groend
En da wos de plekke woa
dat n noend stoend te bassn

K pakte d ofdekploate weg
en in n droai die de goote doa
makte lag ter ne veugel te sparteln;
k stoake myne n oarme in t gat
en k duwde mè myn ander and
n noend weg binst da k em pakte

T wos ne bruune mérle
mè ne knak in z ne stéert
moa t roarste van oal,
juuste voa da k em losliete en ne lik
n rakette rechte omooge vloog,
wos dat n merci teegn my zei

K a der nie mée an gepeisd
toet vanoavnd, k zoate buutn
mè ne n aperitief oender ne
doenkere lucht toen da k zoage
dat der doa géen goote zat

KATTEBELLEKE


CONGEE

We liggn an toafle te woakn
in de skowte mè n gazette, n loat oentbijt
t is vroeg in n achternoene en méer dan dertig groadn
t zoe nie roar zyn moest r n twuk gebeurn

T ges wil nie mée groein
de courgettn zyn byna gréed, de blauwreegn
bloeit voe n twidde kée, de freezn zyn verre tenn
de tomattn angn te treurn

De katte lig oender ne stoel te loern
noa ne veugle die in d oaghe joagt, t is zoekn
achter n wolke, t goat ier noais n ende an komm
t goat ier voe oalsan bluuvn deurn

De koas is an t zwéetn, de beuter smelt
de vliegn begunn te bytn, de wespn zyn curieus
in t toafelkléed, t is ambiance in t kiekekot
sebiet ryn w up de meurn

WATOU: ROBERTS H20 / WOATOE: ROBEERS 20

Robert uit Macedonië had een idee
waarmee hij ons wou confronteren
hij maakte een kooi in een aquarium
en stak er kanaries en goudvissen in


een beetje vreemd op 't eerste zicht
maar ook wel mooi want vissen
leven in het water en vogels in de lucht
dus dat betekent iets in tijden als deze

want wat hij eigenlijk wilde zeggen:
we drinken hetzelfde water
ademen dezelfde lucht
we zitten allemaal in 't zelfde schuitje

Robert probeerde te bewijzen
hoe zelfs de meest verschillende soorten
in harmonie samen kunnen leven
Dus toen ik daar was (noem me naïef)

vroeg ik het meisje aan de deur
of ik me vergist had van locatie
maar ze schudde het hoofd -
ze hadden het werk weer verwijderd

Het was te shockerend zei ze
en dat het ding te klein was geweest
de vogels werden onwel
en de vissen overleefden het niet

*********************************************
 
Robéer uut Macedoanje a n idee
woamee dat n uus wilde confronteern
je makte n koaie in ne n akwaarium
en je stak t er kanoaries en goedvissn in

n bitje roar up t éeste zicht
moa wok wel skoane wan vissn leevn
in t woatr en veugels in de lucht
dus da wil n twuk zeggn n dag van vandoage

want woa da t n éegluk noa verwées:
We drienkn t stelste woatr
Aosmen dezelste lucht
we zittn oal in t selste skuutje

Robéer probeerde te bewyzn
oe da zels de verskillnste soartn
piecful tegoare kunn leevn
dus toen da k doa woare (noem my ne zweevre)

vroege k an t meiske an de deure
uk my miskien vergist an van locoatje
moa ze skudde eur ooft
z an oales were moetn wegdoen

t wos te shokéernd zei ze
en dat t spel te kléene a gewist
de veugels wiern ziek
en de vissn giengn doad

BETOVERD

T wos byna middn in n nacht en we zoatn an toag, elk mè ne kaffie. Voar uus stoend r n meiske n bitje voarover geboogn héel geconcentréerd slagroom up Irish koffies te persen. Oalf in doalinge zoate k stille te kykn. N joeng diengne dat uus doavés vriendluk oentvangn a woaby dat nie upviel dat t plichtmoatig wos. N fris oanzichtje, naturel, ne verleegn glimlach en bloend oar, in ne stéert geboendn. N bitje gegeneerd besefte k da k zoate te kykn noa die bléke welvingn an de boovnkant van eur schorte, moa k verwende mezelvn en k liete myn oogn baadn in die weelde.

M an die n oavnd moetn uptreedn up n kermesse n twoasn in de Westoek. Zukn kléen oederwets zoaltje voe geméentelukke féestn. Buutn wos t r ne ralley bezig. De minsn – in n oastje upgemakt voe de vrydagoavnd - zoatn roend groate toafels (n bitje lik in ne rifter) en woarn gecharmeerd moa an toch méer goeste voe te babbeln. Moa we zoagn ier en doa toch n twie die probeerde voe mè toegeneepn oogn en n gefronst voarooft deur t geroezemoes te luustern. Busmins vroagt aandacht en da wos ter nie echt. Oal is t dat r achternoa wok minsn woarn die, toet up stroate toe, kwamm zeggn oe tof da ze t gevoenn an, en da t jammer wos dat er nie méer interesse wos.

Wuk wil je? We wistn van te voarn dat t nie de sjuuste plekke wos voer uus – n kermesse verdomme - en toch kunn we zoa moeiluk van néen zeggn… We peizn oalsan: we moetn da wok ne kée gedoan een... Moa éegluk moe n we da vermydn: d organisoatje lopt r ambetant van, en de minsn een oast compasje mè joe…
Binst da w uus pertanks gejeund an; k zoage der n uutdoaginge in voe enthousiast te bluuvn, en Thomas wos in groate forme, en in zyn beste humeur van vandjoare. Der gieng praktisch nietn verkéerd en achternoa a we zels t gevoel da we van bepoalde nummers uuze beste versies an gebrocht…

Moa we kroamdn in n recordtempo up, en we makten da w weg woarn. K moeste n dag d erup tieluk uut myn kaf voe te werkn, t wos n eure noar uus met n oto en ka éegluk nog géern ne kaffie gedroenkn. Oal deure goan woare k lanst n plekke gepasseerd woadeure da k besefte da k de Westhoek noasde: de begroeiinge lanst de gevel, de verluchtinge in de skowte, allez, oales dei joe goeste krygn voe binn te goan.

En doa woarn we dus noartoe gereen oal werekéern, en t wos moa toen da we binn giengn da w deure ann dat éegluk n restoarant wos. Ne strakke doenkeroetnen toag mé n reke barstoeln voarn up ne doenkere vloer, en doaneevnst de zoale hélegans in parket: t dei modern an, moa t a wok n twuk klassieks. Up n achtergroend een droamerig, verroaderluk romantisch jazzpianootje; Gil Evans, 'Waltz For Debbie'. De gastn zoatn der up under gemak te babbeln an under toafeltjes. K roake gegrild vlées.

Thomas wos n éestn by n toag, en j informeerde u wier wok geweune n kaffietje kostn drienkn. N bloend meiske begoste mè te zeggn da da normoal nie gienk, moa vandoage wos t lik géen probleem; k verstoene t nie moa k trokke t my nie an. Ze pakte n poar platteaus weg en wieder trokkn ne barstoel achteruut.
T wos dus uuzne beste noavnd nie gewist. Controarje, m an nog nie dikkenst zoa teegn uus tandn gèt. Moa t wos gepasseerd, en we woarn te moe voe uus nu nog druk te moakn. Doaby, noaste weke stoenn we in Watou, mè d oopninge van t kunstnfestival in Dirks Verzet, en achter uus wos t ‘My Future Family’. Kée die gastn oal n poar kéern gezien, da koste nie mis goan.

We keuvelden n bitje, n boas lei Horace Silver up, 'Song For My Father'. De kaffiemachine sloeg géekn an en of (de minsn begostn of te roendn, de keukne wos oopn toetn tienn en nu wos t elfnoalf) en we besteldn ne twiddn kaffie. We kéekn noa da meiske binst da z uuze kaffietjes miek mè eurne rugge noar uus toe, en myne blik zakte noar eur poepke. T wos lik de perfectie zelve, en k woare pertank nie droenke. Moa ka n lastige weke gèt, vele moetn werkn en k woare moe en tenn, en t wos lik ne cadeau, ier meugn zittn. T verschil mè van woa da we kwoamn koste nie grodder zyn en k voelde ne warme, gelukzoalige roes deur my trekkn. K a doa eurn kunn bluuvn zittn; ortn noa die muziek en noa Thomas, nippn van ne kaffie, kykn noa t béeld van da meiske.

Ze zette de kaffietjes voar uus neuze en t koekske wos n oentgoochelinge, van da droog déeg zoender smoake verpakt in antraciet of n okerkleurig zilverpapierke lik of da j in véel cafees of restaurans krygt – n bitje sjieker, n bitje dierder – moa t besande nie, en k oate t mè plezier up. De madam van t restaurant – moeiluk voe eurne leeftyd te skattn – wos bezig n groendeke wyn te skynkn in van die groate visbokoaln en ommèdekée zei ze: 'Charlotje, zoe j de reekninge willn briengn noa toafle zestiene?' Ze zei da zoa skoane, zoa zochtjes, dat t in myn oogn oalene moa eur dochter, of eur kléendochter koste zyn.

T knikske van t meiske da voar uus stoend wos byna nie te zien, moa da wos wok nie noadig. We volgden oalf bewust iedere beweginge da ze makte – binst da w noavnd evalueerdn, besproakn uuzne set voe noaste weke in Watou, en stoen n stille by wuk da we nu nog mè Busmins wilden doen – lik diene n uul die up ne n dag in uuzne noteloare zat, en in trance kéek noa iedere beweginge da k voa zyn neuze makte mè myn and.

'Zyn t géen goe pintjes da k getapt é?' zei da meiske ommèdekée. Ze trok uus van diepe an uus oar noa boovn. 'Wablief' zeie k. 'Ut géen goe pintjes zyn da k tappe? Ge zyt toch over die pintjes bezig?' 'Sorry' zeie k, 'kée doa nie up gelet'. Ze wréef over eur voaroofd en dei vermoeid eur oogn toe, en liep ton weg mé die pintjes. We stoenn were mè uus voetn up de groend. We babbelden nog efkes deure, moa de betoveringe wos weg. K zoage oe da Charlotje ne Dafalgan in ne glas woater dei. K oate myn twidde koekske up; k a chanse, t wos n woafelke.

We sléerdn van uus krukke, bedankten en liepn noa buutn, in n doenkern noar uus ootos. Thomas zei: 'Ik kon mijn ogen toch niet afhouden van de dochter van de waardin!'
'Ik wok niet' zeie k.
'Jammer van die pintjes.'

EXCLUSIEF

'Ge goa weer oal t skoenste meedoen' zegge k
'K weete t' zeg ze
'Moa t is nie oal voe my wi' zeg ze
'Da kléedje en die slips zyn voe my' zeg ze, binst da ze wyst noa t éen en t andre
'Dat imde en die skoenn zyn voe myne skoazeune
En die bloese en diene rok zyn voe myn dochtre
T is skoane ée! Oe da j gyder doar an grakt! Weet je gieder dat r doa exclusieve kléern tussn angn?
K zoen z anders nie mee doen wi...
Ja, voa my is da rap wel genoeg, moa voe undre moe da n merk zyn é'


Ze komt nu en ton, een oedere, gezellige madam die lik uut vierkantn bestoat: n vierkantn n ooft mè bloende krullekes, n ferm vierkantn boovnlyf en n bitje n klinder vierkantn oenderlyf mè nog ookn nauwe leentjes dertussn, en skoane béentjes der oender
Twée diepblauwe oogn woamée da ze joe doe droamn over wukn vampe ze vroeger gewist moe zyn
K scanne t oal in en k doe de beveiligiengn of

'Jamoa, k meuge da wel nie zeggn wi, da da van de Kringloopwinkel komt! T zyn dikkenekkn wei!
Myn dochtre nie wi vroegre, moa sedert da ze by em is, kan t oalemolle nie diere genoeg mée zyn...
T is nu lik of dat t moa de moeite wéerd is ut t vele gekost ée
Ze weunn wok in n kasse van n uus, en je ryd mè zukne bak, wit wel?
En u j mè n twuk voan dag komt is t noais wel genoeg...
Moa de zoaterdagoavnd om d ander weke komm z of, en k oale da ton uut by n aperitief'

Ze leunt voaruut, en lik of da ze t anders zoen kunn oarn begunt ze te fezeln
'En u ze vroagn van woa da t komt, zegge k: van Antwerpen of van Brussel, van zukne sjieke twiddehandswienkle, g ée der doa woa da t bykan dierder is dan uj t nieuwe kopt! Of k zegge dat van zukne exclusieve n uutverkoap is...'
Ze skiet uut in ne lach

'K verlang oal voe r em te zien loopn in die skoenn!'

SKEEF

W an gerepeteerd mè Busmins, en in de gietnde reegn réek noar uus, toen da k in nen droai kwoame woarin dat r n kléen n otootje nogoal roar geparkeerd stoend, t middn de boane. T wos n publiek geheim daj oalier ne skoan n oek ofsnéed, en doa deure wos t r oalsan veel verkéer. Deur een reke teegnliggers moestn w anskuuvn en toen da k eindluk koste voarn steekn, kéeke k upsiets, en k zoage n twien zittn in dien n oto, n bitje skéefgezakt. Ge kunt ne kée skéef zyn, moa te viernoalf s achternoens... Nu, miskien ak miszien. K rée éest deure, moa achter n ende stopte k oalyk, k droaide, en k kéerde were.

K passeerde n andern Busmins die peisde da k n twuk vergeetn woare, en vertroagde. Moa k zwoaide, je zwoaide were, en k zoage in myne speegle dat n goaze gaf. Ja, dien n oto stoend doa nog; k kéeke beetre, ne n oogbejoarde mins die bewegingsloas voar em uut kéek, z ne moend oopn. Da zag t er nie goed uut.

K koste nie direct parkeern, dus moeste k myne n oto n bitje vodder zettn – wok nie hélegans katholiek. K stoake myn pinkers an, k pakte de gsm en k liepe noa diene n oto. T rinde deure, moa k voelde t moar oalf; k woare an t peizn wuk da k oalemoale giengn moetn doen voe t goed te doen sebiet. K noasde dat otootje, en k zoage an n doam die uut de saarzebuuze kwam dat n nog droaide. Nen Audi (sorry Bert!) stak em nydig en oal tuuternd voarn.

K kwoame neevnst de n otoo oal de passagierskant en k kéeke noa binn. Ja dus. Diene mins - stokoed - zat skéef en zyne moend oenk oopn. K tikte up zyn ruute. Up t selste moment besefte k dat t olyk nog zoa slicht nie koste zyn, want k zoage oe dat n mè zyn rechterand an n twuk an t prutsn wos voar em. Je verskoat en mè ne snak droeitn zyn n ooft - zyne moend oopn - noa reks, en je kéek mè de blik van n twien die up zyn nest gepakt is. K knikte ne kée noa r em, en je knikte were moa je wos duudluk nie van plan van zyn ruute noa beneen te droain.

K stoake myne n duum up, en em stak de zynn up, en k knikte nog ne kée, en je knikte were, k stoake nog ne kée myne duum up en em dei t selste dus peisde k: ja, oké, dus toch nietn ergs an de hand, en binst da k were liepe, oarde k ommédekée luwe muziek, ne sleepre van Salem Seegers of Willy Somers – k wil der van of zyn. Zuupnde nat kroape k in myn cammienitte en k kéerde, en toen da k were by diene droai kwoame, wos de boane vry.

WE ZYN VERGEETN

Zeg ort ne kée
k moete kée myn erte luchtn
T lig n twuk up myne leevre:
t goat over de geruchtn
We vertelln héle reekn
zoender lucht te happen
Zoender te klappn
moa we moetn were léern spreekn


Diengn zeggn
woa da der n twuk achter zit
Woadeure da j iets by wit
en woa da j een twuk mee zyt
Van mins toet mins
we vermoasn teveel tyd
Deur uus bezig t oedn
mè uuzne smartfoon, tablette of pc

Ge peist miskien ongezien
moa t is van boovnof te traceern
Te controlleern
wok oal zit je t smssn up de wc
Of spellekes te speeln
mè n twien da j nie kent
Voe ieder moment te vulln
en uus zeker nie te verveeln

We zyn vergeetn
we zyn vergeetn
we zyn vergeetn
we zyn vergeetn

We zyn vergeetn
oe dat is voe stille te stoan
Te voete te goan
voe ne kée n twuk nie te weetn
Oe dat is voe buutn te loapn
te kykn noa de dingn
Noa t ges en de boam
t ortn noa de veugels die zingn

Verléerd te droam
van n twuk da j nie kunn koapn
Da je moeste wachtn up n twuk
is lange geleen
De klant is keunink
en je moet oales direct een
Moa éegluk zynt sloavn
van under eign die oales willn

En da ze dervoarn moetn werkn
kan under nie skilln
We zyn oalemoale verwend
en noais mée content
En oe oeder da j komt
oe méer da j beseft dat t leevn
Kort is en da j er t beste van kunt
profiteern, oales geevn

Je n ooft in de lucht
moa je voetn up de groend of in t woatr
En zweevn is voe loatr uj doa zyt
ge moe genietn mé vulle teugn
Van j nen tyd en der oales uut oaln
zoda j kun goan zoender spyt
En da j up nen dag nie moe zeggn:
myn leevn wos ne leugn

We zyn vergeetn
we zyn vergeetn
we zyn vergeetn
we zyn vergeetn

We zyn vergeetn
oe dat is voe stille te stoan
Te voete te goan
voe ne kée n twuk nie te weetn
Oe dat is voe buutn te loapn
te kykn noa de dingn
Noa t ges en de boam
t ortn noa de veugels die zingn

PILLN

Gée were joen pilln ny gepakt é!
Kée t pertank nog zoa skoane gezeid:
joen pilln pakkn!

Pilln voe je n erte, pilln voe j ne buuk
Pilln voe je n éesms, pilln voe j ne puut
Pilln voe j ne bloeddruk, pilln voe j ne suukre

Pilln in oal de kleurn van de reegnbooge
Pilln die noais over doatum zyn
Pilln – da – j – nie – mée – were – vient...

Groate pilln, kléene pilln
Zochte pilln, arte pilln
Witte pilln, zworte pilln
Gele pilln, blauwe pilln

Pilln voe te kunn sloapn, pilln voe wakker te komm
Pilln voe te kunn eetn, pilln voe te kunn kakkn
Pilln voe te weetn, pilln voe oales te vergeetn...

Groate pilln, kléene pilln
Zochte pilln, arte pilln
Witte pilln, zworte pilln
Gele pilln, blauwe pilln

Pilln voe j ne kerstdag, pilln voe je nieuwjoar
Pilln voe te trouwn, pilln voe te skéenn
Pilln voe te leevn, pilln voe doad te goan...

Zeg joen kasse, wuk is da doa ollemoale?
Dat zit vul mè pilln; da kan toch nie gezoend zyn?
Weet je gy éegluk wel wuk da j gy ollemoale pakt?

Groate pilln, kléene pilln
Zochte pilln, arte pilln
Witte pilln, zworte pilln
Gele pilln, kloate pilln!

K MOETE NIE WEETN

T mak my nie uut wuk da j gedoan ée
T mak my nie uut wuk da j doet
K wille nie oarn wuk da t er gebeurd is
K wille nie weetn wuk of oe


K moete nie weetn woa da j gezeetn ée
K wille nie weetn woa da j wos
Ge moe me nie zeggn woa da j noartoe moet
Zeg da je weg moet, da s genoeg

Ku j daddde? Ku j zwygn?
Oalene oazoa kan t ier bluuvn deurn
En ton goa k ik joe wok noais lastig voaln
Deur te zeggn wuk of oe

T kan my nie skéeln oe da t in mekoar zit
Ge zyt ier nu en da s genoeg
Iederne mins ée zoa ze reedns
Ge goa gy wel weetn wuk da j gy doet

Ku j daddde? Ku j zwygn?
Oalene oazoa kan t ier bluuvn deurn
En ton goa k ik joe wok noais lastig voaln
Deur te zeggn wuk da k ik oal doe

WIEDRE

Ze kykt ne kée achter eur uk binn komm
Ze kykt lik twiss deur my
noa de deure, lik of da ze mis hoard ée
en ze bestelt n koekebroad

En binst da de machine
t broad in stuutn snyd
zeg ze
‘we goan wiedre géne zoomre mée krygn zeekre, vandjoare?’
en de bakkerinne zegt
‘ja, t mag oalichte verandern wei, da were…’
en zy were
‘en ge zoe t antsynn voe buutn te komm’
en de bakkerinne, binst da ze n oogske trekt
‘hopeluk zyn ze an t spoarn voe teegn te congees!’

‘Nuja’
zeg d andre
‘voe de minsn die werkn zoe t wok u kée geestig zyn,
n poar doagn skoan were’

RAMADAN

'Mesjeu' zegt ze, 'Rino' zeg ik, 'mesjeu Rino' zegt ze,
'gisteren was goed' zegt ze, en haar stem gaat dan omhoog,
'maar vandaag méér goed!' Ze lacht vrolijk.
'Beter' zeg ik.
'Neeneeneeneenee' zegt ze, 'véél meer goed'.
'Ik begrijp wat je bedoelt' zeg ik, 'maar dan zeg je: beter'.
'Wat?' vraagt ze.
'Als je een euro vindt, dan is dat goed' zeg ik.
'Als je twee euro vindt, dan is dat beter' zeg ik.
'Als je vijf euro vindt, dan is dat het beste' zeg ik.
Ze bekijkt me schuin, schudt haar hoofd en lacht schril,
alsof ik een dubbelzinnige grap heb verteld.
Ik snap dat ze me niet snapt.
'Als jij aan de kassa staat, dan is dat goed' probeer ik nog eens, 'maar jij werkt hier nog maar pas'.
'Als Melanie aan de kassa staat, dan is dat beter' zeg ik, 'want Melanie werkt hier al langer'.
'Als Nathalie aan de kassa staat, dan is dat het beste' zeg ik, 'want Nathalie werkt hier het langst'.
Ze knikt elke keer, daarna kijkt ze naar me en dan knikt ze nogmaals.
'Ja chéf' zegt ze. 'Rino' zeg ik. ' Ja chéf Rino' zegt ze.
'Vandaag is beter' zegt ze.


'Gisteren was goed, maar vandaag is beter.'
'Waarom?' vraag ik. 'Waarom is het vandaag beter?''
'Ik heb vannacht veel fruiten gegeten' zegt ze.
'Fruit' zeg ik.
'Neeneenee, véél fruiten watermeloen!' Ze kijkt ernstig.
'Water voor vandaag' zegt ze.
'Veel stukken watermeloen' zeg ik.
'Ja' zegt ze, knikt en lacht aanstekelijk.
'Veel stukken fruiten!'