NIET EERLIJK

Ze is aan het eind van haar traject als leerwerknemer in de Kringloopwinkel gekomen. Omdat ze bij aanvang vooraan in de vijftig was, duurde de cyclus 24 maanden in plaats van twaalf.
Ze hadden me gewaarschuwd: een kluizenaar met een aantal lichamelijke beperkingen die teruggetrokken leeft en met niemand contact onderhoudt. Die man noch kinderen heeft. Van wie weinig bekend is. Heeft ooit een periode in een school gepoetst maar ook daar bleek ze verder met niemand verbinding te hebben. Om onduidelijke redenen is dat werk toen afgesprongen. Kortom, iemand met wie het niet echt vlotte op de gewone arbeidsmarkt.
Beter niet te veel verwachtingen koesteren luidde de boodschap...

Maar wat een verrassing! Een noeste werker die gedurende al die maanden geen dag ziek is geweest. Die tijdens moeilijke periodes met een onderbezetting in de kledij-afdeling de schoorsteen recht hield. Die wat schuchter van start ging en wellicht nooit zal uitblinken in sociale omgang maar evengoed rake observaties kon schetsen en geregeld droogkomisch uit de hoe kwam. Die na verloop van tijd helemaal open bloeide. Die vindingrijk was in het bedenken van oplossingen voor haar begrenzingen en zichtbaar voldoening in haar werk vond. Die je uiteindelijk moest aansporen om ook eens een dag verlof op te nemen...

Zoals altijd heb ik een getuigschrift gemaakt om haar als souvenir bij het afscheid te geven. Om later nog eens terug te kunnen kijken. Ik maakte ze aanvankelijk voor de medewerkers maar betrap mezelf erop dat ik nadien ook graag terugkijk naar wie hier allemaal cum laude afzwaaide.
We houden het attest nog wat achterwege als verrassing voor de laatste dag. Natuurlijk weet ze al wat haar te wachten staat, net zoals dat kaartje met wensen voor de toekomst van iedereen en de aanbevelingsbrief. In die vierentwintig maanden heeft ze het al menige keren bij anderen meegemaakt.

De vraag is: wat komt er nu? Ze ziet er hevig tegen op weer thuis te zitten. Maar eerst volgt er een indicering door de VDAB. Zo wil men nagaan in welke sector ze precies thuishoort. Maar dit alles kan pas worden opgestart nadat ze haar traject hier heeft afgerond. Men spreekt van een drietal maanden wachttijd vooraleer duidelijk zal worden waar ze uiteindelijk kan worden ingezet. We zouden haar graag in de Kringloopwinkel houden, vooral omdat ze zich hier lijkt te amuseren. Maar we hebben niet veel in de pap te brokken.

Ik zoek eerst een mooie foto die bij een of andere gelegenheid genomen werd, plaats daar GETUIGSCHRIFT onder, dan in een iets kleiner lettertype de periode die ze hier heeft doorgebracht en enkele punten waarin ze uitblonk gedurende haar traject. Dat stuur ik dan digitaal door naar het OCMW. Daar hebben ze een kleurenprinter.
Tenslotte plastificeert Jennifer - ons immer enthousiaste aanspreekpunt ginds - de afdruk.

Het is nu na sluitingstijd. Djetenin brengt de kapstokken weg terwijl Bilal de kassa-omgeving opruimt. Het geplastificeerde brevet werd zonet afgeleverd en ziet er piekfijn uit, tevreden toon ik het hen.
'Oh mesjeu' zegt Djetenin, duidelijk ontroerd, maman is zo mooi op deze foto! Oooh!'
Zo noemen ze haar: Maman. Ze neemt het attest uit mijn handen en staart ernaar, 'Mesjeu...' zegt ze, 'Mesjeu...

'Is niet eerlijk' zegt ze dan plots luid uithalend, 'voor niemand hier is leuk als klaar is, mesjeu... Dat doet pijn... Pijn hier!' Ze wrijft over haar hartstreek terwijl ze me kwaad, met uitpuilende ogen aankijkt. Niemand kan zo angstaanjagend kijken als zij. Ze heeft het eens over de voodoo gebruiken in haar land van herkomst gehad. Illustreerde enkele bijhorende dansjes. Ze zou een uitstekende priesteres kunnen zijn.
'Is niet eerlijk mesjeu! Mensen werken graag hier!' Bilal staat naast haar en glimlacht naar me.
'Is waar' zegt hij zacht. Hij is me eerder al komen vragen of hij niet kan blijven. Over een maand is het zijn beurt om ons te verlaten.

'Eerst niet mesjeu' zegt Djetenin, 'eerst was moeilijk, oeioeioei. Maar dan niet meer. En nu wil ik blijven, voor altijd in Kringloopwinkel!' Haar schrille lach galmt door het gebouw.
'Ja, ik vind het ook jammer' zeg ik.
Meer hoef ik niet te zeggen. Want iedereen weet vanaf de eerste dag dat dit een tussenstap is. Dat de Kringloopwinkel de eerste trede op de trap naar een toekomst in dit nieuwe land is. Als iemand, afhankelijk van zijn of haar leeftijd, een jaar of meer bij ons gewerkt heeft kan de stap worden gezet naar het echte werk. Of misschien wil men eerst nog een opleiding volgen bij de VDAB. Het is allemaal mogelijk. Dat is wat hen verteld werd toen ze hier begonnen te werken.

Jammer genoeg klopt het niet voor iedereen. Als ik op een bepaalde vacature reageer en laat weten dat ik misschien een geschikte kandidaat heb, moet deze over de juiste naam beschikken of de interesse verdwijnt als sneeuw voor de zon. Er bestaan natuurlijk werkgevers die met een ruimere blik om zich heen kijken maar in of rond Avelgem ben ik ze nog niet tegengekomen.

Daarom wil ik nog eens een oproep doen:
Beste werkgever uit het Avelgemse of omgeving, dit zijn jongens en meisjes met ambitie, die vooruit willen en het werk als magneten naar zich toe trekken. Die alles kunnen: kassa, goederen in ontvangst nemen, kasten in elkaar steken, laden en lossen, kledij beveiligen en prijzen, etalages maken... Die nooit klagen en nooit moe zijn. Deze mensen spelen tijdens de match op de werkvloer iedereen naar huis. Hun Nederlands is geëvolueerd van vergeefs naar woorden zoeken tot iemand aan de kassa vlot te woord staan. En voor de rest zijn het gewone mensen, zoals u en ik.
Geef ze een kans, test ze op proef, en doe uzelf een groot plezier!