JODIUMPILLEN

Ik heb ze nog niet vaak zo beroerd gezien. Niet dat ze zich daarom ziek meldt. Ze stuurden haar vandaag dan ook van haar werk terug naar huis. Ze liep eerst nog naar de apotheek hier enkele huizen verder om een doos koorts verlagende pijnstillers. Het is niet van haar gewoonte om iets in te nemen wat bewijst dat ze erg te pakken heeft. De apotheker gaf haar ook een doosje met tien tabletten Kaliumjodide mee. Een tablet bleek tien uur bescherming tegen radioactiviteit te bieden.
'Amai' zei ik. 'En moet je daarna opnieuw een pil nemen?'
'Daar heeft hij niets over gezegd' zei ze en kroop terug in bed.

Het was mijn vrije dag en helemaal in de verte, dwars door het pleisterwerk, rastering, beton en stenen heen hoorde ik haar onophoudelijk hoesten. Ik zag dat haar fles hoestsiroop op het aanrecht stond en liep ermee naar boven.
'Werkt mijn gehoest je op de zenuwen?' vroeg ze toen ik haar een lepel voorhield.
'Het doet pijn aan mijn hart' zei ik.
'Dat helpt toch niet hoor' zei ze waarna ze de doorzichtige siroop doorslikte. Ze heeft nu eenmaal geen al te hoge dunk van medicatie.
Ik nam de fles weer mee naar beneden en merkte dat mijn naam op het etiket stond. En de datum van aankoop: 29/12/14. Ik zocht op de bijsluiter hoelang je het goedje kon bewaren. Dat was onderaan op de doos te vinden, vooraf gegaan door de letters EXP. De laatste dag van die maand was de uiterste houdbaarheidsdatum.
EXP 02/2018.
Oef.

Maar ik besloot om toch maar een nieuwe fles te halen.
'Ze heeft die pillen toch nog niet genomen?' vroeg de apotheker.
Ik glimlachte en zei dat het voor haar hoest was.
'Ja, ze zag er niet al te best uit' zei hij terwijl hij zich naar de afdeling hoestsiropen begaf.
'Een droge hoest, of heeft ze veel slijmen?'
Het enige dat ik kon vertellen was dat ze veel hoestte en dat het pijnlijk klonk. Hij stond eventjes te draaien voor het rek en nam een fles.
'Het doet toch raar als je plots zo'n strip jodiumpillen in de handen gestopt krijgt' zei ik en dacht aan Trump en Kim Jong Un. Toevallig las ik vanmorgen dat het tweetal, dat elkaar de afgelopen maanden bedreigde met om ter grootste atoombommen, een ontmoeting plande om hun meningsverschillen bij te leggen. Ik vermoedde dat het om een valstrik ging, opgezet door de Russen met de bedoeling het duo te vergiftigen.

'Ja, vooral de oude mensen zijn bang' zei de farmaceut, 'ze begrijpen niet waarom ze die pillen nu krijgen en ze vragen of er iets gaat gebeuren en of ik misschien meer weet. Maar het enige dat ik weet is dat België en Nederland niet in orde waren mocht er zich een kernramp voordoen. In de ons omringende landen hebben mensen die in aanmerking komen deze pillen al lang in huis. In Nederland zijn het de postbodes die nu zo'n doosje met een begeleidend briefje in de bus steken. In België is het de apotheker die de klus mag klaren.'
Hij scande de fles hoestsiroop waarna ik mijn bankkaart in de lezer stak.
'Iedereen binnen een straal van honderd kilometer loopt risico bij een ramp, en dat betekent dus dat iedereen in België aangeraden wordt de pillen in huis te halen, op één klein dorpje na, ergens in Henegouwen.'
Hopelijk kloppen hun berekeningen dacht ik terwijl ik naar huis liep.

Ik bestudeerde het doosje waarop het logo van IBZ stond, de Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken. Nergens was de uiterste gebruiksdatum te vinden. Maar in de bijsluiter stond er dat de pillen minstens tien jaar bruikbaar moesten zijn. Verder las ik dat de jodiumtabletten bij een nucleaire noodsituatie vooral bedoeld waren om schildklierkanker te voorkomen. Na inname verzadigden deze tabletten de schildklier waardoor de radioactieve jodium die bij straling vrijkwam, niet meer opgenomen werd. Kinderen tot achttien jaar en zwangere vrouwen hadden het meeste baat bij inname. Jong volwassenen liepen een minder groot risico en wie ouder dan veertig was, moest eens kijken bij 'punt 9'. Daar las ik dat mensen boven de veertig weinig kans maakten om schildklierkanker te krijgen. De tabletten bleken dan bovendien een risico te vormen voor de schildklierwerking. Voor deze personen was het raadzaam om eerst een dokter te contacteren, liefst voor de noodsituatie uitbrak.
Het product was vervaardigd door de Oostenrijkse farmaceutica reus Gerot Lannach. Op hun website vond ik een andere bijsluiter. Die was iets duidelijker. Daarin stond expliciet vermeld dat personen boven de 40 jaar geen jodiumtabletten hoefden in te nemen aangezien er vanaf die leeftijd niet langer een verhoogd risico was op schildklierkanker door blootstelling aan radioactief jodium.

Bij de bakker zag ik een buurman en vroeg hem of hij al om zijn jodiumpillen was geweest.
'Je denkt toch niet dat dat gaat helpen als ze een bom gooien?' lachte hij spottend.
'Het hangt er een beetje vanaf waar ze die gooien' zei een man die mee stond aan te schuiven.
'Maar het is ook niet bedoeld tegen een bom' zei ik, 'eerder voor als er iets met één van onze kerncentrales gebeurt.'
'Maar die pillen zijn enkel bedoeld om schildklierkanker te voorkomen' zei de buurman, 'en dat is op dat moment de minste van onze zorgen. En tegen dat we te weten komen dat er iets gaande is, is het voor ons al lang gepasseerd.'

De bakkerin deed teken dat we even moesten zwijgen, dat er iets op de radio was. Weer een schandaal in de vleessector. Bedorven vlees dat ze toch hadden verwerkt. De boerenbond was andermaal diep ontgoocheld. Hier en daar schudde iemand het hoofd en toen ging het gesprek gewoon verder.

'Als ze niets geven is het niet goed want wat als er iets gebeurt? En geven ze wel iets is het ook niet goed want dan gaat er zeker iets gebeuren. Ze kunnen gewoon nooit goed doen' zei een bejaarde vrouw. 'En heb je er nog zonder rozijnen?' Ze had zonet de twee laatste boterkoeken met rozijnen besteld.
'En wat als je net op je werk bent?' vroeg de buurman. 'Of zal iedereen nu constant met jodiumpillen op zak lopen?'
'De enige die er wel bij vaart is de baas van die pillenfabriek! Die wrijft nu eens goed in zijn handen!' lachte de bakkerin.
'Of nee, geef nog twee chocoladekoeken' zei de bejaarde vrouw.

Toen ik thuis kwam zat ze aan tafel in haar kamerjas.
Ik deed alsof ik niet merkte hoe ellendig ze er uitzag en zei opgewekt 'Ik heb goed nieuws!' terwijl ik nog een houtblok in de kachel gooide.
'Wij zullen die jodiumpillen niet nodig hebben.'