ALLEGAARTJE

Ze komen elke dag in grote getale binnen: onschuldig ogende meisjes met zomerhoedjes en korte rokjes en jongens in kniebroek met een hengel. Jonge vrouwen met een fruitmand of een bolfles in de armen en jonge mannen met een gitaar of een blokfluit waarop ze spelen. Mondaine dames met een parasol en elegante heren met een wandelstok. Oude vrouwtjes met een sjaal om het hoofd, heel geconcentreerd bezig met hun weefgetouw, en oude pijprokende mannen met een peinzende blik, een versleten hoed op, en eventueel ook nog één of meerdere honden aan de lijn.

Sommige van die beeldjes in biscuit roepen herinneringen op aan oude adel of verbeelden landelijke tafereeltjes met schommels en bomen. Zorgvuldig in krantenpapier gewikkeld of gewoon lukraak op elkaar gestapeld, vermoedelijk door de kinderen na een grote opruimactie het ouderlijk huis uit gezet.

En voor de meeste van deze keramieken schepsels eindigt de reis ook hier. Want niet zelden missen deze fragiele figuurtjes een oor of enkele vingers, een neus of een teen, een voet, een arm of een been. Mogelijk stammen de verwondingen uit een ver verleden maar even goed werden ze opgelopen tijdens de reis hier naartoe, en ook gedurende hun verblijf hier blijft de kans groot op amputaties of zelfs een decapitatie; het is ronduit verbazend hoeveel mensen de fijne motoriek ontberen om met deze broze materie om te gaan. Zo merk je af en toe ook hoe zo’n hoofd er al eens secuur opnieuw werd opgezet.
Sommige paartjes staan op een gemeenschappelijk draagvlak. In dat geval is diegene waar niets aan mankeert gedoemd om in de bak met glas en steen terecht te komen. Maar ook voor losstaande beeldjes die een stelletje vormen en waarvan er eentje gesneuveld is, oogt de toekomst somber. Want niemand wil een bloemenmeisje dat voor immer vruchteloos op de kast op haar geliefde wacht, of een jonkheer met een bos bloemen die hij nimmer af zal kunnen geven.

Oorspronkelijk dienden veel van deze postuurtjes in de huiskamers om er eventjes mee aan het alledaagse te ontsnappen. De afgebeelde tafereeltjes lijken op verstilde momenten van geluk. Je zag ze overal.
Ik vind er geen cijfers over en ze worden nog steeds gefabriceerd maar afgaande op de hoeveelheid die binnen komt en het weinige dat de winkel weer verlaat, lijken de hoogdagen van biscuit al een tijdje achter ons te liggen. De meeste mensen lopen deze rekken ook straal voorbij, en behalve enkele sentimentele klanten die een bepaald beeldje kopen, bijvoorbeeld, omdat er lang geleden thuis precies zo eentje in de kast stond, de antiquair die eventueel met behulp van een vergrootglas een stempel op de onderkant heeft ontdekt of een norse opkoper uit één of ander Oostblokland die enkele euro’s biedt voor de inhoud van het volledige rek, blijven ze hier wachten, de meesten tot die gruwelijke smak in die glasbak.
Werden ze destijds nog met fluwelen handschoentjes vastgenomen, met een plumeau afgeborsteld en vanachter de gesloten glazen deuren van de porseleinkast bewonderd door het nageslacht, vandaag zijn ze afgeschreven en vogelvrij verklaard. Helemaal erg wordt het als er een stukje van zo’n beeldje ontbreekt; ineens zijn ze waardeloos geworden.

In plaats van ze weg te gooien, kunnen we misschien beter een pleister op de wonde leggen, of een verband wikkelen om het geamputeerde been. Het meisje met de harp koppelen aan de doedelzakspeler, ook al is die een heel stuk kleiner. Of gewoon met een ander meisje. De doedelzakspeler begint dan maar iets met het vrouwtje met het weefgetouw. De pijprokende man met het hoedje doet dienst als dirigent voor het orkest waar zowel zigeuners als de adel en al wie een instrument vast kan houden, in terecht kunnen. Een kleurrijk allegaartje uit alle uithoeken en in alle vormen en maten op ons rek in de kringloopwinkel.
Het is uitkijken naar de animatiefilm waarin dit alles tot leven komt, om de muziek te horen die ze samen gaan maken.
En vooral: try this at home. De vitrinekast in de woonkamer wordt er meteen een stuk waarachtiger door. Humor, troost en mededogen, in uw eigen mini galerie.
Maar haast u, misschien bent u de eerste niet die dit hier leest. En bereidt u alvast voor op de vragen die uw kroost u straks zal stellen.