‘Hoe was je vrije dag gisteren Wahid?’
‘Goed. Ik heb rijbewijs gehaald.’ Hij glimlacht.
‘Echt? Proficiat!’
‘Dank u. Het was vijfde keer dat ik het praktische examen deed. Maar deze keer met succes. Ik ben heel gelukkig.’
‘De vijfde keer? Daar heb je niets over gezegd!’
‘Ja, ik heb tegen niemand iets gezegd, zelfs tegen mijn familie niet. Teveel stress! De vorige keer vroeg mijn zoontje: ‘Waarom papa? Jij hebt auto en kunt rijden. Waarom dan niet geslaagd?’’
‘Ja, waarom eigenlijk?’
‘Het is een groot probleem Rino. Deze mensen denken dat zij mooi Nederlands spreken maar is eigenlijk mooi dialect. Als zij zeggen: hier rechts afslaan, dan begrijp ik wat ze bedoelen. Maar in dialect, ik kan niet begrijpen. Ze geven ook niet veel uitleg. Zo waren wij aan het rijden op de snelweg en plots zei examinator: ‘Neem ipperminnen!’
‘Wat? Ipperminnen?’
‘Ja! Ipperminnen! Ik wist, ik moet iets doen maar ik kon niet bedenken wat. En daarna zegt de man, ‘daar moest jij naar rechts, afrijden naar Ipperminnen!’
‘Hij bedoelde Ieper-Menen.’
‘Ja, ik zocht overal in auto maar de oplossing was uit auto! Ik moest omhoog kijken, naar de borden. Dat was dus een fout en drie kleine fouten is een grote fout. Een grote fout en examen is voorbij. Fouten maken kost veel geld!
Op een keer kwamen we bij een kruispunt waar het voorrang van rechts was. Ik had voorrang maar er kwam een auto die snel reed en het leek alsof hij door zou rijden. Wat zou jij dan doen?’
‘Ik zou stoppen.’
‘Natuurlijk, jij gaat je auto toch niet kapot maken? Misschien kan er zelfs iemand gewond raken als je doorrijdt. Maar neen, examinator zei: ‘Jij mocht niet stoppen want jij had voorrang!’
‘Ik weet het, wie voorrang heeft moet doorrijden.’
‘Je voorrang niet nemen, dat is een grote fout, Rino.
Jij moet anticiperen als je met de auto rijdt zegt examinator. Vooruit kijken. Denken aan wat zou kunnen gebeuren. Als je bijvoorbeeld mensen ziet lopen en daar is zebrapad, moet je trager rijden want zo dadelijk moet je kunnen stoppen als ze de straat plots oversteken. Dus ook al kan het hier, waar ze nu zijn, nog alle kanten uit, toch moet je reeds vertragen.
Maar je mag niet vooruit kijken als je voorrang hebt op links en het er naar uitziet dat de dichterbij komende auto niet zal stoppen.'
Wahid begint te lachen en wordt dan weer ernstig.
‘Echt, deze verkeersregels, je moet ze respecteren maar soms zijn ze niet logisch. Zo zei examinator op een keer dat ik moest stoppen en uitstappen. Ik vertraag, steek mijn knipperlicht aan, parkeer en stap uit de wagen. Weer een fout! Want ik had mijn sleutels in het stopcontact laten zitten! Ik zeg, ‘maar jullie zitten nog in de wagen…', maar het maakte niets uit!’
‘Het is een examen, Wahid.’
‘Ik weet het, maar als ik straks ergens naartoe rijd en uitstap, denk je dat ik dan de sleutels zal laten zitten?
Zij zeggen ook dat mijn remtechniek niet in orde is. Kijk, als het licht al lang groen is en ik ben nog ver, dan weet ik dat ik het niet kan halen en het licht rood zal zijn. Dus geef ik niet veel gas bij, maar laat de auto gewoon verder rijden en als het rood is ga ik van vierde naar derde, en dan van derde naar tweede. Zo heb ik het altijd gedaan. Maar dat is niet goed. Ik moet even snel blijven doorrijden tot aan de lichten en dan remmen zegt de examinator, en pas als ik stil sta mag ik ontkoppelen. Alsof je alles nog moet leren! Ik zou bijna vergeten dat ik in Syrië twintig jaar met de auto reed!
In het jaar 2000 heb ik een internationaal rijbewijs behaald, maar dat is hier in België niet geldig. Omdat er in Syrië de jongste jaren veel documenten worden vervalst vertrouwen ze de rijbewijzen die van daar komen niet meer. Dus moest ik eerst rijlessen volgen en daarvoor moest ik 1100 euro betalen. Ik had gelukkig wat geld gespaard voor meubelen tegen dat mijn familie naar hier mocht komen. Daarna mag je twee keer proberen. Maar nadat ik twee keer niet geslaagd was, moest ik opnieuw lessen volgen en dat kostte me 550 euro. Ieder examen kost ook nog eens 43 euro. Nadat ik de vierde keer niet geslaagd was, moest ik opnieuw 550 euro betalen. Zo heeft mijn rijbewijs me uiteindelijk 2415 euro gekost. Maar ik heb een rijbewijs nodig Rino. Want als ik naar interimkantoor ga, is het eerste wat zij vragen: kun jij rijden met de wagen? Het is dus heel belangrijk want het beperkt je kansen als je geen wagen hebt.
Nederlands is niet gemakkelijk. Als zij zeggen, ‘dit is de voorrangsweg’, dan is het de weg waarop we rijden die voorrang heeft. Maar als zij zeggen ‘dat is voorrangsweg’, dan is het de andere weg die voorrang heeft! Heel moeilijk maar dat is Nederlandse taal en dat kan ik begrijpen. Maar als zij dialect spreken, begrijp ik er niets van. Een keer, de examinator komt in de auto en spreekt dialect, heel snel. Ik zeg, meneer alstublieft, wilt u traag spreken en Nederlands, en wat doet die man? Hij spreekt de hele tijd alleen maar dialect!' Hij zucht.
'Ik weet het, soms kunnen de mensen van hier ook geen Nederlands…
Maar de laatste examinator was een goede man, hij sprak ook dialect maar deed veel zijn best en was heel vriendelijk. En toen het examen voorbij was schudde hij zijn hoofd en zei nog iets. Toen liep hij weg en de begeleider vroeg: ‘Heb je begrepen wat die man tegen ons zei?’ Ik zei nee. ‘Hij zegt: ‘Waarom moet deze man vier keer komen voor hij geslaagd is? Hij is een goede chauffeur.’ Wahid haalt zijn schouders op.
‘Weet jij wat ik tegen mijn begeleider gezegd heb Rino? Ik zei, 'Hij weet het en jij weet het ook. Iedereen weet het. Jij weet het ook, Rino.'
'Misschien,' zeg ik.
'Het is voor geld.'
Geen opmerkingen:
Een reactie posten