HERBEGINNEN

De collega's vallen één voor één binnen, kleden zich om, nemen een koffie of roken nog snel een sigaret. Ondertussen vul ik de dagplanning aan.
'Wil je eens kijken Rino? Ik heb brief gekregen.'
Nawid haalt een blad papier uit een envelop, dat hij openvouwt en me toesteekt. Bovenaan staat het logo van Fluvius.
'Wat is dit Rino?'
'Dit komt van de elektriciteitsmaatschappij. Het is een verzoek om de meterstanden in te vullen. Jij woont toch in een appartement hé?'
Hij knikt.
'Dan moet er ergens een plaats zijn waar de meterkast hangt waarop je je elektriciteitsverbruik kunt aflezen.'
'Dat heb ik nog nooit gedaan Rino.'
'Weet je de elektriciteitskast hangen?'
'Ja, in kelder.'
'Wel, zoek de kast met deze cijfers,' ik toon hem het getal op het formulier dat overeen moet komen met het nummer op de kast, 'daar kun je op een klein schermpje je verbruik aflezen, en neem daar een foto van. Morgen gaan we het papier dan samen invullen.'

De volgende dag toont Nawid meteen zijn telefoon als hij binnenkomt. Ik neem het invulformulier van Fluvius dat nog op tafel ligt, en controleer het nummer op de foto. Het is de juiste meter.
'Vul maar in', zeg ik.
'Maar jij moet invullen, ik kan niet', zegt hij.
'Jij kunt het wel,' zeg ik, 'en hierna zul je het altijd zelf moeten doen. Vandaag is de eerste keer. Het is niet moeilijk. Kijk, in deze vakjes moeten de cijfers komen. Gewoon overschrijven van de foto.'
Nawid haalt zijn schouders op, zucht en gaat zitten, en vult de meterstand dan correct in.

Twee dagen later, het is vijf voor negen, iedereen is aanwezig en ik ben klaar om met de werkverdeling te beginnen.
'Rino, kun je eens kijken?'
Mustafa geeft me een papier met bovenaan het logo van Fluvius.
'Ik weet niet waarom, Rino.'
'Dat is dezelfde brief die Nawid enkele dagen geleden kreeg. Het is een verzoek om je meterstanden door te sturen zodat ze je elektriciteitsverbruik kunnen berekenen. Je moet de cijfers die je op je elektriciteitsmeter terug kunt vinden, op dit formulier invullen.'
'Ik weet het, maar Rino, kijk hier, ik moet twee keer schrijven! Waarom?'
Hij heeft gelijk, er moeten op zijn formulier twee getallen ingevuld worden. Veel informatie is er daarover verder niet terug te vinden.
'Heb jij twee huizen Mustafa?'
Hij lacht verlegen.
'We gaan straks, in de pauze, eens bellen naar Fluvius, en uitleg vragen.'
Ondertussen is het negen uur geworden, ik verdeel het werk en we gaan aan de slag.

In de pauze geeft Mustafa me zijn telefoon. Na het overlopen van het keuzemenu krijg ik een operator aan de telefoon. Ze legt uit dat het eerste getal het verbruik aan dagtarief is, en het tweede aan nachttarief. Dat er wellicht iemand heeft gewoond die dat laatste om één of andere reden heeft laten installeren. Ik dank haar voor de info, sluit af en leg aan Mustafa uit dat hij dus naast dagtarief ook nachttarief heeft.
'Dus ik moet tweemaal betalen', zegt hij bedremmeld.
'Nee, ze maken er één rekening van. En dat is goed voor jou want wat jij 's nachts verbruikt, kost minder.'
'Maar waarom heb ik dan geen nachttarief?' vraagt Nawid verongelukt.
'Omdat niemand dat heeft laten plaatsen bij jou. De installatie kost geld, een investering die pas opbrengt als je er lang genoeg woont.'
Dit antwoord lijkt bevredigend, ze knikken allebei.

De volgende dag toont Mustafa me de foto's van de verschillende meterstanden. Ik vergelijk het nummer op de kast met dat op het formulier.
'Vul maar in', zeg ik.
'Maar ik wil dat jij invult', zegt hij.
'De volgende keer zul jij het ook alleen moeten invullen, Mustafa. Maar het is niet moeilijk. Kijk, dit zijn de vorige meterstanden. Ze zijn heel verschillend. Op de foto's die je van je elektriciteitskast nam, heb je ook twee getallen. Je neemt het getal dat het minst verschilt, en wat je invult kan niet anders dan iets hoger zijn dan het getal dat ervoor afgedrukt staat.’
Mustafa kreunt bijna onhoorbaar, maar neemt het formulier weer van me over, kijkt naar de foto's op zijn telefoon en vult de cijfers op de juiste plaats in.

Een week later, het is ochtend. Het reclameblokje op de radio begint, we hebben nog een minuut of drie voor het negen uur is en ik aan de werkverdeling begin. Yonus komt overeind en brengt me een brief waarbij hij een kleine buiging maakt.
’S'il vous plaît, monsieur', zegt hij.
'Merci Yonus', zeg ik, bekijk de brief; het is niet mogelijk, het is er opnieuw eentje van Fluvius. En dan val ik bijna van mijn stoel: hier moeten er drie getallen ingevuld worden! Ik kijk even om me heen of het misschien een grap is, maar Yonus, Mustafa en Nawid kijken in opperste ernst naar me en de rest zit nog net zoals voorheen op zijn gsm te staren. Opnieuw is het moeilijk om iets wijzer te worden uit de informatie op de brief.
Ondertussen is Yonus tegen Mustafa aan het praten in één van de twee officiële Afghaanse talen, het Dari - Yonus spreekt een beetje Frans maar zo goed als geen Nederlands; zijn taaltraject verloopt heel moeilijk.
Het is een heel verhaal, en als het ten einde is, begint Mustafa met de vertaling.
'Hij wil weten waarom drie getallen.'
'Is dat alles wat hij zonet gezegd heeft?'
Mustafa knikt.
'Ik weet het ook niet,' zeg ik, terwijl ik me naar Yonus wend, 'maar tijdens de pauze zal ik naar Fluvius telefoneren.’
Mustafa vertaalt het antwoord.

Als het pauze is komt Yonus met zijn telefoon aanzetten. Ik tik het nummer in, doorloop het keuzemenu en krijg een operator aan de lijn. Na het doorgeven van het klantnummer heeft deze toegang tot de situatie van Yonus.
'Meneer heeft dagtarief, nachttarief, en nog eens nachttarief. Dat laatste is een speciale voorziening. Heeft meneer vloerverwarming misschien?'
'Heb jij vloerverwarming?' vraag ik aan Yonus. Hij knikt heftig. Mustafa en Nawid schieten in de lach. Ik bedank de operator en sluit af. Ik leg uit wat er aan de hand is, dat er drie verschillende tarieven zijn, Mustafa vertaalt.
Yonus kan er niet mee lachen. Hij protesteert, geduldig luistert Mustafa naar de verhitte woordenstroom. Als die ten einde komt, wendt Mustafa zich tot mij.
'Hij wil weten waarom drie rekeningen.'
Ik leg uit dat hij maar één rekening zal krijgen, en dat die drie meters dienen om die rekening zo goedkoop mogelijk te houden. Mustafa vertaalt, het lijkt een hele klus, tot Yonus knikt.
'Waarom heb ik dan geen drie meters?' vraagt Mustafa.
'Waarschijnlijk heb jij ook geen vloerverwarming, of wel?' Mustafa schudt het hoofd.
Yonus zal 's avonds foto's nemen van de tellers.

De volgende dag, als het pauze is, komt hij met zijn telefoon naast me staan. Ik kijk naar zijn elektriciteitskast, controleer het nummer dat op het formulier staat en vergelijk dat met de foto, de cijfers kloppen. Hij toont me drie verschillende cijfercombinaties.
'Vul maar in', zeg ik.
Yonus schudt heftig met zijn hoofd.
'Non monsieur.'
'Toch wel Yonus. Want na je traject hier in de kringloopwinkel zul je ook zelf je papieren moeten invullen.' Nawid vertaalt, Yonus zucht en gaat zitten. Ik leg het document voor zijn neus en wijs hem de goeie cijfers aan die hij daarna in de juiste vakjes invult.
‘Alles is anders hier, alles’, zucht Nawid hoofdschuddend terwijl hij overeind komt, de pauze is voorbij.

Ja, het is wat, geboren worden in een ontwrichte maatschappij waar een mensenleven niets voorstelt. Je ouders die alles in het werk stellen opdat je zou kunnen vertrekken naar de andere kant van de wereld.
Mijn bewondering voor deze jongens wordt steeds groter. Je mag er niet aan denken dat je je geliefden en je vertrouwde habitat moet verlaten om ergens anders te herbeginnen, en aansluiting te vinden.
Want integreren betekent alles, maar dan ook alles opnieuw leren.