WOORD VAN HET JAAR 2018: MAAGMAGNEET

De boordcomputer gaf aan dat het buiten min zeven was. Het was iets na acht uur en ik was net voorbij Anzegem. 

Op de radio was er het onrustwekkende bericht dat er steeds meer koeien sterven door lege blikjes die in hun maag terecht komen. Het metalen zwerfvuil wordt door onbekommerde wandelaars en fietsers in de berm achtergelaten. In gedachten zag ik hoe die enorme tongen zich van achter de prikkeldraad rond zo'n blikje slingerden en het ding als een smakelijk hapje naar binnen katapulteerden.
Een melkveehouder, een zekere Pieter Maes die zelf een vijfenzeventig-tal koeien bezat, stelde dat beeld enigszins bij. Hij beschreef hoe machines het gras maaiden en verwerkten tot voer waarbij de blikjes geregeld mee in stukjes werden vermalen. De koeien aten het gras vervolgens op, onwetend van de toegevoegde messcherpe metalen splinters. Pieter had een vijftal jaar geleden zelf meegemaakt dat één van zijn koeien hierdoor ziek geworden was, en er tenslotte het bijltje bij had neergegooid.

Daarop wou de radiomaker weten hoe groot het financiële verlies was. Pieter schatte de schade tussen de duizend vijfhonderd en de tweeduizend euro. Over het lijden en het emotionele verlies, bij mens en dier, werd met geen woord gerept.
Maar Pieter behandelde zijn koeien preventief door maagmagneten te laten plaatsen. Naar hoe hij dat deed hadden we het raden. Slikte die koe dat ding gewoon op bevel door of kwam er een operatie aan te pas? Later leerde Google me dat het woord echt bestond en dat het een plastic omhulsel betrof, langs binnen bekleed met gemagnetiseerd metaal. Het werd oraal met een magneetingever ingebracht. Dat bleek een plastic buisje van een halve meter lang. De messcherpe, weerloze metalen stukjes verdrongen zich van dan af aan om zo dicht mogelijk bij die onweerstaanbare aantrekkingskrachtbron te kunnen komen en zo voorkwam men dat het metaal zijn weg doorheen de ingewanden van de koe verder zette. Alle melkmachines, ouder dan een jaar, kregen zo'n magneet die daar voor de rest van hun leven, of tot ze uitgemolken waren, tussen het voedsel en de sappen ingebed zat.

Maar hoe voelde die koe zich daarbij? Beïnvloedde het haar humeur op de één of andere wijze? Voelde ze zich er af en toe misselijk door? Was ze soms lusteloos? Had ze geregeld van die vreselijke krampen, waar ze ogenblikkelijk doodziek van werd? Of voelde ze zich net beter, waren - dankzij deze vorm van magneettherapie - al haar slaapproblemen opgelost?
Voelde ze zich soms aangetrokken tot haar metalen kooi?
En wat als die koe een pacemaker had?
Het waren allemaal vragen die de radiomaker niet stelde. In plaats daarvan wou hij weten hoe duur dat uitviel, deze preventieve aanpak.
Zo'n maagmagneet kostte één tot een anderhalve euro, aldus Pieter, die daarna bedankt werd voor het gesprek.

Ik bleef een beetje op mijn honger zitten. Waarom werd de machine die het gras maaide niet voorzien van een reuze-magneet? De kar waarmee het gras vervoerd werd, of de ruimte waarin de boer het opsloeg?
En het werkte misschien voor stalen blikjes, maar hoe zat het met aluminium blikjes?
En toen ontdekte ik dat fietsers in Berlaar al jarenlang kampten met onverklaarbare, aluminium splinters in hun banden. Het zorgde er voor hoogoplopende discussies tijdens de gemeenteraad. Terwijl het euvel misschien gewoon te wijten was aan een oude aanhangwagen, gevuld met gras, waar de stukjes metaal tijdens de hobbelige weg met de tractor naar de boerderij doorheen vielen.
Misschien moest men eens nagaan of er daar een boer was die geen last van door metalen stukjes ziek geworden koeien had.

Terwijl ik mijn wagen parkeerde, besefte ik dat ik straks, als het maar een beetje warmer werd, met andere ogen naar die rustige, met wijze ogen rond turende, eindeloos herkauwende melkkoeien zou kijken. En voor de zoveelste keer opgelucht zou zijn dat ik geen koe was.